Việt Nam, đất nước của những dòng sông và bờ biển trải dài, đã chứng kiến sự chuyển mình mạnh mẽ trong hạ tầng giao thông qua từng thập kỷ. Những cây cầu tại đây không đơn thuần là những khối bê tông cốt thép nối liền đôi bờ; chúng là minh chứng hùng hồn cho khát vọng chinh phục tự nhiên và trí tuệ của con người. Từ những nhịp cầu thép cổ kính thời Pháp thuộc cho đến những công trình dây văng hiện đại mang tầm vóc quốc tế, mỗi cây cầu đều mang trong mình một câu chuyện kỹ thuật và lịch sử riêng biệt.
Tại Cauduong.net, chúng tôi đánh giá các công trình không chỉ dựa trên chiều dài hay chi phí đầu tư, mà còn tập trung vào độ phức tạp về mặt kỹ thuật (engineering complexity), tính thẩm mỹ trong kiến trúc và vai trò huyết mạch đối với nền kinh tế – xã hội. Bảng xếp hạng này tôn vinh những kỹ sư, nhà thầu và người lao động đã biến những bản vẽ phức tạp thành hiện thực giữa dòng nước xiết hay biển khơi mênh mông.
Danh sách “Top 10 Cây Cầu Nổi Tiếng Nhất Việt Nam” dưới đây được tổng hợp và phân tích dựa trên số liệu kỹ thuật cập nhật mới nhất, phản ánh sự đa dạng từ công nghệ cầu treo dây văng, cầu vòm thép cho đến cầu vượt biển dài nhất Đông Nam Á. Đây chính là những “đài tưởng niệm” sống động nhất cho sự phát triển của ngành Giao thông Vận tải Việt Nam.
Bảng Tổng Hợp Top 10 Cây Cầu Nổi Tiếng Nhất Việt Nam
| Thứ Hạng | Tên Công Trình | Vị Trí / Địa Lý | Thông Số Nổi Bật | Năm Hoàn Thành |
|---|---|---|---|---|
| 10 | Cầu Vàng | Đà Nẵng (Bà Nà Hills) | Thiết kế “Đôi bàn tay” độc bản | 2018 |
| 09 | Cầu Quay Sông Hàn | Đà Nẵng (Sông Hàn) | Cầu quay đầu tiên do VN thiết kế | 2000 |
| 08 | Cầu Bãi Cháy | Quảng Ninh (Vịnh Cửa Lục) | Cầu dây văng 1 mặt phẳng dây | 2006 |
| 07 | Cầu Rồng | Đà Nẵng (Sông Hàn) | Vòm thép đơn duy nhất thế giới | 2013 |
| 06 | Cầu Phú Mỹ | TP. Hồ Chí Minh (Sông Sài Gòn) | Tĩnh không thông thuyền 45m | 2009 |
| 05 | Cầu Mỹ Thuận | Tiền Giang – Vĩnh Long | Cầu dây văng đầu tiên tại VN | 2000 |
| 04 | Cầu Tân Vũ – Lạch Huyện | Hải Phòng (Vượt biển) | Cầu vượt biển dài nhất ĐNÁ (5.44km) | 2017 |
| 03 | Cầu Long Biên | Hà Nội (Sông Hồng) | Kết cấu dàn thép Cantilever | 1902 |
| 02 | Cầu Cần Thơ | Vĩnh Long – Cần Thơ | Nhịp chính dài nhất ĐNÁ (550m) khi khánh thành | 2010 |
| 01 | Cầu Nhật Tân | Hà Nội (Sông Hồng) | Cầu dây văng 5 tháp liên tục | 2015 |
Top 10. Cầu Vàng (Golden Bridge)
Nằm ở độ cao 1.414m so với mực nước biển trên đỉnh Bà Nà, Cầu Vàng không phải là một công trình giao thông huyết mạch quốc gia, nhưng xét về độ nổi tiếng và kiến trúc, nó là một hiện tượng toàn cầu. Cây cầu đi bộ này uốn cong mềm mại giữa không trung, được nâng đỡ bởi hai bàn tay khổng lồ rêu phong, tạo nên một khung cảnh siêu thực vừa hùng vĩ vừa thơ mộng. Đây là minh chứng cho thấy tư duy thiết kế cầu đường có thể vượt qua giới hạn công năng để trở thành tác phẩm nghệ thuật.
Về mặt kỹ thuật, việc thi công một công trình cheo leo bên vách núi với điều kiện thời tiết khắc nghiệt, sương mù và gió lớn là một thách thức không nhỏ. Các kỹ sư đã sử dụng hệ khung thép vững chắc và hoàn thiện bề mặt “bàn tay” bằng lưới thép phủ bê tông thủy tinh (GRC) để tạo độ bền và tính thẩm mỹ tự nhiên. Sự tính toán kết cấu chịu lực gió bão ở độ cao này đòi hỏi sự chính xác tuyệt đối để đảm bảo an toàn cho hàng triệu du khách.
Cầu Vàng đã tạo ra cú hích khổng lồ cho du lịch Đà Nẵng, trở thành biểu tượng nhận diện mới của du lịch Việt Nam trên trường quốc tế. Trải nghiệm bước đi trên mây, giữa đôi bàn tay khổng lồ nhìn ra toàn cảnh thành phố biển và núi rừng hùng vĩ là một cảm giác độc nhất vô nhị, khẳng định sự sáng tạo vô hạn của ngành xây dựng Việt Nam.
Thông Số & Điểm Nhấn:
- Chiều dài: 150m (gồm 8 nhịp).
- Vị trí: Khu du lịch Sun World Ba Na Hills, Đà Nẵng.
- Chủ đầu tư: Sun Group.
- Đơn vị thiết kế: TA Landscape Architecture.
- Điểm đặc biệt: Được tạp chí TIME bình chọn là một trong 100 điểm đến tuyệt vời nhất thế giới năm 2018.
Top 9. Cầu Quay Sông Hàn
Là biểu tượng cho sự trỗi dậy mạnh mẽ của thành phố Đà Nẵng những năm đầu thế kỷ 21, Cầu Quay Sông Hàn mang ý nghĩa lịch sử đặc biệt: đây là cây cầu quay đầu tiên do chính các kỹ sư và công nhân Việt Nam thiết kế và thi công. Nối liền hai trục đường chính là Lê Duẩn và Phạm Văn Đồng, cây cầu đã đánh thức bán đảo Sơn Trà, mở đường cho sự phát triển đô thị về phía biển.
Điểm độc đáo nhất về kỹ thuật chính là cơ chế quay 90 độ quanh trục giữa của cầu. Vào thời điểm xây dựng, việc chế tạo hệ thống trụ quay chịu lực lớn để nhịp cầu nặng hàng nghìn tấn có thể xoay chuyển mượt mà là một bài toán kỹ thuật hóc búa. Công trình sử dụng kết cấu bê tông cốt thép dự ứng lực và hệ thống điều khiển thủy lực – điện khí nén phức tạp, cho phép tàu thuyền lớn qua lại vào ban đêm.
Ngày nay, Cầu Sông Hàn không chỉ phục vụ giao thông mà còn là điểm hẹn văn hóa. Việc ngắm nhìn cây cầu từ từ chuyển động vào lúc nửa đêm đã trở thành “đặc sản” du lịch của Đà Nẵng. Nó đại diện cho sự năng động và khát vọng vươn lên của người dân thành phố biển, đồng thời khẳng định năng lực tự chủ công nghệ cầu đường của Việt Nam.
Thông Số & Điểm Nhấn:
- Chiều dài: 487,7m.
- Chiều rộng: 12,9m.
- Năm khánh thành: 2000.
- Cơ chế: Cầu có khả năng quay 90 độ quanh trục để mở lối cho tàu thuyền.
- Kinh phí: Xây dựng bằng sự đóng góp của người dân Đà Nẵng.
Top 8. Cầu Bãi Cháy
Nằm trên quốc lộ 18, nối liền Hòn Gai và Bãi Cháy của thành phố Hạ Long, Cầu Bãi Cháy được ví như “cây đàn trời” bên di sản thiên nhiên thế giới. Đây là công trình trọng điểm giải quyết bài toán giao thông ách tắc tại phà Bãi Cháy cũ, đồng thời tạo điểm nhấn kiến trúc tuyệt đẹp cho tỉnh Quảng Ninh. Cây cầu hiện lên thanh mảnh nhưng vô cùng vững chãi giữa eo biển Cửa Lục.
Xét về khía cạnh kỹ thuật chuyên sâu, Cầu Bãi Cháy là một kỷ lục vào thời điểm khánh thành. Đây là loại cầu dây văng một mặt phẳng dây (single plane cable-stayed bridge) với khẩu độ nhịp chính đạt 435m – kỷ lục thế giới đối với loại hình kết cấu này lúc bấy giờ. Việc thi công trụ tháp rỗng bê tông cốt thép dự ứng lực trên nền địa chất phức tạp và công nghệ đúc hẫng cân bằng khẩu độ lớn đòi hỏi trình độ kỹ thuật cực cao từ các nhà thầu Nhật Bản và Việt Nam.
Sự ra đời của Cầu Bãi Cháy đã thay đổi hoàn toàn diện mạo kinh tế – xã hội của Quảng Ninh, nối liền mạch máu giao thông vùng Đông Bắc. Khi lái xe qua cầu, người dân được chiêm ngưỡng toàn cảnh Vịnh Hạ Long từ trên cao, cảm nhận sự hùng vĩ của thiên nhiên hòa quyện với sự tinh tế của khối óc con người.
Thông Số & Điểm Nhấn:
- Chiều dài cầu chính: 903m (Tổng chiều dài toàn tuyến 2.5km).
- Chiều rộng: 25,3m.
- Kết cấu: Dây văng một mặt phẳng dây, bê tông cốt thép dự ứng lực.
- Nhà thầu chính: Shimizu – Sumitomo – Mitsui (Nhật Bản).
- Kỷ lục: Nhịp chính 435m, giữ kỷ lục thế giới về cầu dây văng một mặt phẳng dây tại thời điểm 2006.
Top 7. Cầu Rồng
Tiếp tục là một đại diện từ Đà Nẵng, Cầu Rồng không chỉ là một công trình giao thông mà là một tác phẩm điêu khắc thép khổng lồ vươn mình qua sông Hàn. Với thiết kế mô phỏng hình dáng con rồng thời Lý đang vươn mình ra biển lớn, cây cầu đã trở thành biểu tượng kiến trúc độc bản, chưa từng có tiền lệ trên thế giới về hình dáng và kết cấu.
Thách thức kỹ thuật của Cầu Rồng nằm ở hệ thống vòm thép đơn (single steel arch) chịu lực kết hợp với dầm hộp hỗn hợp bê tông và thép. Việc gia công và lắp dựng các đốt vòm thép có hình dạng phức tạp, không đốt nào giống đốt nào, đòi hỏi độ chính xác gần như tuyệt đối. Đặc biệt, hệ thống phun lửa và phun nước được tích hợp ngay trên cầu là một bài toán công nghệ thú vị, kết hợp giữa cơ khí, thủy lực và điều khiển tự động.
Cầu Rồng mang lại hiệu quả kinh tế to lớn khi kết nối trực tiếp sân bay Đà Nẵng với các bãi biển du lịch phía Đông. Vào mỗi dịp cuối tuần, màn trình diễn rồng phun lửa, phun nước thu hút hàng nghìn du khách, tạo nên không khí lễ hội sôi động và khẳng định vị thế “thành phố của những cây cầu” cho Đà Nẵng.
Thông Số & Điểm Nhấn:
- Chiều dài: 666m.
- Chiều rộng: 37,5m (6 làn xe).
- Năm khánh thành: 2013.
- Thiết kế: Louis Berger và Ammann & Whitney (Mỹ).
- Điểm nhấn: Hệ thống vòm thép nặng hơn 1.000 tấn, khả năng phun lửa/nước.
Top 6. Cầu Phú Mỹ
Là cây cầu dây văng lớn nhất TP. Hồ Chí Minh, Cầu Phú Mỹ đóng vai trò chiến lược trong việc kết nối khu đô thị mới Thủ Thiêm và Quận 7 với Quận 2 (nay là TP. Thủ Đức). Cây cầu là mảnh ghép quan trọng của đường vành đai 2, giúp phân luồng xe container và xe tải nặng ra khỏi trung tâm thành phố, giảm tải áp lực giao thông nội đô.
Về kỹ thuật, Cầu Phú Mỹ sở hữu thiết kế dây văng hiện đại với tháp cầu hình chữ H cao vút. Điểm đáng chú ý nhất là tĩnh không thông thuyền lên tới 45m, cho phép các tàu biển trọng tải lớn ra vào hệ thống cảng trên sông Sài Gòn mà không bị cản trở. Việc thi công phần móng trụ tháp sâu dưới lòng sông Sài Gòn với lưu lượng tàu bè qua lại tấp nập là một nỗ lực lớn về mặt tổ chức thi công và an toàn hàng hải.
Cầu Phú Mỹ không chỉ có ý nghĩa về logistics mà còn sở hữu vẻ đẹp khỏe khoắn, hiện đại. Nhìn từ xa, những dây văng đan xen như một chiếc đàn hạc khổng lồ bắc qua sông. Đây là biểu tượng cho sự phát triển công nghiệp và sự năng động của đầu tàu kinh tế cả nước.
Thông Số & Điểm Nhấn:
- Chiều dài: 2.031m.
- Chiều rộng: 27,5m.
- Chiều cao tháp: 162,5m.
- Tĩnh không thông thuyền: 45m (thuộc hàng cao nhất Việt Nam).
- Nhà thầu: Liên danh Baulderstone Hornibrook (Úc), Bilfinger Berger (Đức), Freyssinet (Pháp).
Top 5. Cầu Mỹ Thuận
Cầu Mỹ Thuận mang một vị trí trang trọng trong lịch sử cầu đường Việt Nam: đây là cây cầu dây văng đầu tiên của cả nước, xóa bỏ cảnh “lụy phà” hàng thế kỷ của người dân vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Bắc qua sông Tiền, nối Tiền Giang và Vĩnh Long, công trình là biểu tượng của tình hữu nghị hợp tác giữa Việt Nam và Australia, mở ra kỷ nguyên mới cho hạ tầng miền Tây.
Tại thời điểm xây dựng (khởi công 1997), công nghệ dây văng vẫn còn rất mới mẻ tại Việt Nam. Cầu Mỹ Thuận sử dụng hệ thống dây văng hình rẻ quạt (fan system) với hai tháp trụ hình chữ H cao 123m. Thách thức lớn nhất là nền đất yếu đặc trưng của miền Tây sông nước, đòi hỏi hệ thống móng cọc khoan nhồi sâu kỷ lục để đảm bảo sự ổn định cho công trình thế kỷ.
Tác động của Cầu Mỹ Thuận là vô cùng to lớn. Nó không chỉ rút ngắn thời gian di chuyển giữa TP.HCM và các tỉnh miền Tây mà còn thúc đẩy lưu thông hàng hóa, nông sản, làm thay đổi bộ mặt kinh tế của cả vùng châu thổ. Dù sau này có Cầu Mỹ Thuận 2 hiện đại hơn song hành, nhưng Cầu Mỹ Thuận 1 mãi là “người anh cả” tiên phong.
Thông Số & Điểm Nhấn:
- Chiều dài cầu chính: 1.535m.
- Chiều rộng: 23,7m.
- Năm khánh thành: 2000.
- Vốn đầu tư: Hỗ trợ từ Chính phủ Australia và vốn đối ứng Việt Nam.
- Ý nghĩa: Cầu dây văng bắc qua sông Tiền đầu tiên, xóa bỏ phà Mỹ Thuận.
Top 4. Cầu Tân Vũ – Lạch Huyện
Đại diện cho sức mạnh chinh phục biển cả, Cầu Tân Vũ – Lạch Huyện tại Hải Phòng là một kỳ tích kỹ thuật. Đây là cây cầu vượt biển dài nhất Việt Nam và Đông Nam Á tại thời điểm khánh thành, nối liền quận Hải An với huyện đảo Cát Hải. Công trình là huyết mạch sống còn kết nối Cảng cửa ngõ quốc tế Lạch Huyện với đất liền.
Thi công trên biển luôn là bài toán khó nhất đối với ngành cầu đường. Các kỹ sư phải đối mặt với sóng to, gió lớn, triều cường và môi trường nước mặn ăn mòn cao. Công nghệ thi công lắp ghép các đốt dầm đúc sẵn khổng lồ (SBS – Span by Span) bằng hệ thống xe lao dầm hiện đại đã được áp dụng để đẩy nhanh tiến độ và đảm bảo chất lượng. Hệ thống móng cọc cũng được xử lý đặc biệt để chống lại sự khắc nghiệt của môi trường biển.
Cầu Tân Vũ – Lạch Huyện đã biến Cát Hải từ một hòn đảo biệt lập thành trọng điểm kinh tế biển. Thời gian di chuyển được rút ngắn đáng kể, chi phí logistics giảm mạnh, tạo đà cho Hải Phòng cất cánh. Lái xe trên cây cầu dài hơn 5km giữa mênh mông biển nước là một trải nghiệm choáng ngợp về quy mô hạ tầng giao thông Việt Nam.
Thông Số & Điểm Nhấn:
- Tổng chiều dài dự án: 15,63km (Phần cầu vượt biển dài 5,44km).
- Chiều rộng: 16m (4 làn xe).
- Năm khánh thành: 2017.
- Công nghệ: Lắp ghép dầm đúc sẵn (SBS) công nghệ cao.
- Kỷ lục: Cầu vượt biển dài nhất Đông Nam Á (tính đến 2017).
Top 3. Cầu Long Biên
Nếu các cây cầu khác là biểu tượng của hiện đại, thì Cầu Long Biên là “chứng nhân lịch sử” vĩ đại nhất. Được xây dựng từ năm 1899-1902 bởi người Pháp (nhà thầu Daydé & Pillé), đây từng là một trong những cây cầu dài nhất thế giới thời bấy giờ. Trải qua hai cuộc chiến tranh với bao bom đạn tàn phá, cây cầu vẫn đứng đó, đầy thương tích nhưng kiêu hãnh bắc qua sông Hồng.
Về mặt kiến trúc và kỹ thuật, Cầu Long Biên là một kiệt tác của thiết kế dàn thép (steel truss) dạng công xôn (cantilever). Dáng vẻ nhấp nhô của cầu tựa như dáng rồng bay, nhưng thực chất là kết quả của tính toán chịu lực tối ưu thời đó. Hàng vạn tấn thép và hàng triệu chiếc đinh tán được lắp ghép thủ công nhưng chính xác đến kinh ngạc, thể hiện trình độ cơ khí đỉnh cao của thế kỷ 19 – 20.
Ngày nay, dù không còn gánh vác vai trò giao thông nặng nề, Cầu Long Biên vẫn là biểu tượng văn hóa tâm linh của người Hà Nội. Đi bộ trên những tấm đan bê tông cũ kỹ, ngắm nhìn dòng sông Hồng đỏ nặng phù sa, ta như chạm tay vào quá khứ hào hùng và bi tráng của dân tộc. Cauduong.net trân trọng xếp Cầu Long Biên vào Top 3 vì giá trị vĩnh cửu của nó.
Thông Số & Điểm Nhấn:
- Chiều dài: 2.290m (phần cầu chính).
- Năm hoàn thành: 1902.
- Nhà thầu: Daydé & Pillé (Pháp).
- Kết cấu: Dàn thép Cantilever (Công xôn).
- Biệt danh: “Tháp Eiffel nằm ngang” của Hà Nội.
Top 2. Cầu Cần Thơ
Cầu Cần Thơ là công trình mang tầm vóc thế kỷ, hiện thực hóa giấc mơ ngàn đời của người dân Tây Đô. Bắc qua sông Hậu mênh mông, nối Vĩnh Long và Cần Thơ, đây là cây cầu dây văng có nhịp chính dài nhất khu vực Đông Nam Á tại thời điểm khánh thành (550m). Sự vĩ đại của Cầu Cần Thơ không chỉ nằm ở kích thước mà còn ở ý chí vượt qua đau thương để hoàn thành sứ mệnh kết nối.
Về kỹ thuật, Cầu Cần Thơ là một thách thức cực đại với kết cấu dây văng dầm hộp thép – bê tông liên hợp. Hai trụ tháp hình chữ A ngược cao tới 175,3m sừng sững giữa dòng sông rộng lớn. Việc đúc hẫng và hợp long nhịp chính dài 550m yêu cầu độ chính xác tính bằng milimet và công nghệ kiểm soát ứng suất dây văng tiên tiến nhất từ Nhật Bản (vốn ODA).
Cầu Cần Thơ hoàn thành đã phá vỡ thế cô lập của thủ phủ miền Tây, tạo ra trục dọc xuyên suốt quốc lộ 1A từ Bắc chí Nam không còn ngăn cách. Hình ảnh cây cầu hùng vĩ trong ánh hoàng hôn sông Hậu là biểu tượng cho sự thịnh vượng và phát triển bền vững của Đồng bằng sông Cửu Long.
Thông Số & Điểm Nhấn:
- Tổng chiều dài: 15,85km (Cầu chính dài 2.750m).
- Nhịp chính: 550m (Kỷ lục Đông Nam Á thời điểm 2010).
- Chiều cao tháp: 175,3m.
- Tĩnh không thông thuyền: 39m.
- Năm khánh thành: 2010.
Top 1. Cầu Nhật Tân
Đứng đầu bảng xếp hạng của Cauduong.net là Cầu Nhật Tân – “Cửa ô” mới của thủ đô Hà Nội. Đây không chỉ là cây cầu dây văng lớn nhất Việt Nam mà còn là một trong những cây cầu hiếm hoi trên thế giới có kết cấu dây văng nhiều nhịp liên tục với 5 trụ tháp. 5 ngọn tháp hùng vĩ này tượng trưng cho 5 cửa ô lịch sử của Hà Nội, tạo nên một cảnh quan kiến trúc choáng ngợp và đầy tính biểu tượng.
Sự phức tạp kỹ thuật của Cầu Nhật Tân nằm ở việc thiết kế và thi công 5 tháp trụ liên tục. Khác với cầu dây văng truyền thống (chỉ có 2 tháp), hệ thống này đòi hỏi tính toán cực kỳ phức tạp về phân bố lực căng dây và sự ổn định khí động học. Công nghệ cốp pha trượt và bê tông chất lượng siêu cao đã được áp dụng để dựng nên những trụ tháp hình thoi tuyệt đẹp. Đây là công trình kết tinh giữa công nghệ cầu đường tiên tiến của Nhật Bản và bàn tay tài hoa của người thợ Việt Nam.
Cầu Nhật Tân đã rút ngắn một nửa thời gian di chuyển từ trung tâm Hà Nội đến sân bay Nội Bài, mở ra trục phát triển đô thị Nhật Tân – Nội Bài hiện đại. Vào ban đêm, hệ thống đèn LED đổi màu biến cây cầu thành một dải lụa ánh sáng khổng lồ vắt qua sông Hồng. Cầu Nhật Tân xứng đáng vị trí số 1 bởi sự hội tụ hoàn hảo giữa: Quy mô kỹ thuật khổng lồ – Thẩm mỹ kiến trúc đỉnh cao – Hiệu quả kinh tế xã hội vượt trội.
Thông Số & Điểm Nhấn:
- Tổng chiều dài: 8,9km (Phần cầu chính dây văng dài 1.500m).
- Chiều rộng: 33,2m (8 làn xe).
- Kết cấu: Cầu dây văng liên tục 5 trụ tháp (hiếm có trên thế giới).
- Nhà thầu chính: IHI Infrastructure Systems và Sumitomo Mitsui (Nhật Bản).
- Năm khánh thành: 2015.
Kết Luận
Từ những thanh dầm thép tán đinh của thế kỷ trước đến những tháp bê tông chọc trời của thế kỷ này, Top 10 cây cầu trên là bức tranh toàn cảnh về sự trưởng thành vượt bậc của ngành Giao thông Việt Nam. Chúng ta đang tiến tới kỷ nguyên của những siêu dự án như đường sắt tốc độ cao và các cây cầu vượt biển quy mô lớn hơn nữa (như Cầu Cần Giờ, Cầu Đại Ngãi). Cauduong.net tin rằng, mỗi nhịp cầu được nối liền là một nhịp đập mạnh mẽ hơn cho trái tim kinh tế của đất nước.
